ชำแหละ Onecoin, Bitcoin Killer ที่สุดท้ายกลายมาเป็นแชร์ลูกโซ่

หลังจากที่ Bitcoin ได้ถือกำเนิดขึ้นมาในช่วงวิกฤติการเงินในปี 2009 และเริ่มได้รับการยอมรับมากขึ้นในหมู่นักลงทุนและทำให้มีการเติบโตของราคาที่สูงถึงหลายร้อยเปอร์เซ็นต์ในบางปี ก็ได้มีเหรียญคริปโตมากมายที่ต้องการจะมาโค่นล้มตำแหน่งเหรียญคริปโตอันดับ 1 จาก Bitcoin พร้อมสร้างกำไรให้กับนักลงทุนเป็นกอบเป็นกำ ซึ่งก็รวมไปถึงเหรียญ “OneCoin” ที่เปิดตัวมาโดยอ้างว่าเป็น Bitcoin Killer แต่กลับจบลงด้วยการเป็นแชร์ลูกโซ่ครั้งใหญ่ในประวัติศาสตร์โลกที่ฉ้อโกงเงินนักลงทุนไปกว่า 4 พันล้านดอลลาร์สหรัฐพร้อมกับการหายตัวไปอย่างไร้ร่องรอยของผู้ก่อตั้ง เรื่องราวนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร มาหาคำตอบได้ในบทความนี้เลย

โลโก้ Onecoin

ทำความรู้จักต้นกำเนิดของ One Coin กันก่อน

Onecoin เปิดตัวครั้งแรกในปี 2014 โดยบริษัท Onecoin ltd. ซึ่งมีผู้ก่อตั้ง 2 คนคือ Sebastian Greenwood และ Ruja Ignatova หรือที่รู้จักในชื่อ “Cryptoqueen” ผู้ซึ่งกลายเป็นเหมือนตัวแทนและหน้าตาของ Onecoin ในเวลาต่อมา

จุดที่น่าสนใจคือการขายเหรียญ Onecoin ที่ไม่ได้เปิดให้ผู้ซื้อแลกเปลี่ยนเหรียญโดยตรง แต่ให้สมาชิกซื้อคอร์สเรียนด้านการเทรดซึ่งมีราคาเริ่มต้นตั้งแต่ 100 ยูโร ไปจนสูงถึง 118,000 ยูโร โดยในคอร์สจะมีการแถมโทเค็นที่ใช้ในการขุดเหรียญ Onecoin ให้กับผู้ซื้อด้วย นอกจากนี้ยังมีกลไกของ Multi-level marketing(MLM) ที่จะมีการจ่ายค่าคอมมิชชั่นให้กับผู้ที่ชวนเพื่อนมาซื้อคอร์สเหล่านี้ได้ ทำให้เกิดงานสัมนาของ Onecoin เกิดขึ้นในหลายส่วนของโลก ไม่ว่าจะเป็นยุโรป แอฟริกา อเมริกาใต้ ไปจนถึงประเทศในเอเชียอย่างมาเลเซียและไทย โดยมักมีการขายฝันในสัมนาว่าราคาของ Onecoin ที่ซื้อในตอนนี้ จะพุ่งสูงขึ้นจนเปลี่ยนชีวิตคุณไปเลยทีเดียว

ราคาคอร์สแต่ละระดับที่ขายโดย Onecoin

แล้วอะไรทำให้ Onecoin เรียกความสนใจจากผู้ใช้ได้ขนาดนั้น?

Ruja Ignatova มักจะปรากฏตัวให้เห็นในงานสัมนาอยู่บ่อยๆ และเรียกเสียงฮือฮาจากผู้เข้าร่วมงานได้ทุกครั้ง เธอเป็นคนฉลาดที่จบการศึกษาระดับปริญญาเอกด้านกฏหมายและเคยทำงานให้กับบริษัทที่ปรึกษาชั้นนำระดับโลกอย่าง Mckenzie รวมทั้งเทคนิกการพูดและเข้าสังคมที่โดดเด่นทำให้เธอกลายเป็นคนที่น่าเชื่อถือในสายตาของใครหลายๆคน ในปี 2016 ได้มีการจัดงานสัมนาที่สนามกีฬา Wembley ในเมือง London โดยมีผู้เข้าร่วมงานกว่า 90,000 คนอัดแน่นเต็มสนามเพื่อฟัง Ruja Ignatova พูดถึงอนาคตของ Cryptocurrencies ที่จะนำโดย Onecoin ไม่ใช่ Bitcoin อีกต่อไป

ด็อกเตอร์ Ruja Ignatova ผู้อยู่เบื้องหลังแชร์ลูกโซ่ Onecoin

ถึงแม้ว่า Onecoin จะเปิดตัวในฐานะ Cryptocurrencies ที่มีเป้าหมายเพื่อใช้เป็นสกุลเงินดิจิทัลสำหรับซื้อ–ขาย แลกเปลี่ยนที่ปลอดภัย, ใช้งานง่ายและรวดเร็ว รวมไปถึงมีการพัฒนา Wallet เพื่อรองรับธุรกรรมที่เกิดขึ้น แต่ฉากหลังของ Onecoin กลับไม่มีเครือข่าย Blockchain รองรับ และข้อมูลธุรกรรมทั้งหมดจะถูกเก็บไว้ในเซิฟเวอร์กลางของบริษัทเท่านั้น ทำให้ Onecoin.ltd เป็นผู้ควบคุมปริมาณ Supply ของเหรียญ รวมไปถึงราคาแลกเปลี่ยนของ Onecoin ทั้งหมด ยิ่งไปกว่านั้น การจะแลกเปลี่ยนเหรียญ Onecoin กลับเป็นสกุลเงิน Fiat ยังสามารถทำได้เพียงช่องทางเดียวคือใช้ Exchange ภายในของ Onecoin ที่มีชื่อว่า xcoinx ซึ่งจะสามารถขายเหรียญได้จำนวนจำกัดตามระดับของคอร์สที่ได้ซื้อ ก่อนที่จะทำการปิดตัวอย่างถาวรไปในปี 2017 พร้อมทั้งยกเลิกคำขอถอนเงินส่วนใหญ่จากนักลงทุน

จุดล่มสลายของ Onecoin

ในปี 2016 เมื่อ Onecoin เติบโตมากขึ้น ก็เริ่มถูกเพ่งเล็งโดยหน่วยงานรัฐในหลายๆประเทศ ไม่ว่าจะเป็นประเทศต้นกำเนิดอย่างบัลแกเรีย ไปจนถึงประเทศอื่นๆในยุโรปอย่างฟินแลนด์ สวีเดน นอร์เวย์ อิตาลี อังกฤษ และลัตเวีย ซึ่งได้ออกมาเตือนถึงความเสี่ยงในการทำธุรกิจของ Onecoin และกล่าวว่า Onecoin เป็นแชร์พีระมิด(Pyramid scheme)

ในเดือนตุลาคมปี 2017 ได้มีการจัดงานสัมนาของ Onecoin ขึ้นอีกครั้งในประเทศโปรตุเกส ซึ่งได้มีกำหนดการว่า Ruja Ignatova จะเป็นผู้บรรยายในงาน แต่ก็เกิดปัญหาขึ้นเมื่อเธอไม่ได้ปรากฏตัวในงานพร้อมทั้งหายตัวไปอย่างเงียบๆโดยที่ไม่มีใครติดต่อได้และจนถึงตอนนี้เธอก็ยังนับว่าเป็นบุคคลสูญหายที่ไม่มีใครเคยพบเจออีกเลย

หลังจากการหายตัวไปของ Ruja Ignatova น้องชายของเธอที่มีชื่อว่า Konstantin Ignatov ได้ขึ้นมาทำงานแทนเธอเป็นเวลาปีกว่า ก่อนที่จะถูกจับในประเทศสหรัฐอเมริกาในความผิดฐานฟอกเงินและเกี่ยวข้องกับ Onecoin ทำให้ต้องโทษจำคุกสูงถึง 90 ปี

ผู้ร่วมก่อตั้งและเหล่าหัวหน้าวงก็ประสบชะตากรรมเดียวกัน ส่วนมากมักถูกจับกุม รวมไปถึง Sebastian Greenwood ผู้ร่วมก่อตั้ง Onecoin ที่ถูกจับกุมในปี 2018 ทำให้วงแชร์ขนาดยักษ์ล่มสลายลงในที่สุด สร้างความเสียหายหลายพันล้านเหรียญแก่นักลงทุนทั่วโลก

ในประเทศไทยก็ได้มีหลายหน่วยงานที่จับตาดู Onecoin ไม่ว่าจะเป็นทาง ก.ล.ต. , สำนักงานเศรษฐกิจการคลังและธนาคารแห่งประเทศไทยก็ได้ออกมาตักเตือนว่าธุรกิจของ Onecoin นั้นมีความเสี่ยงสูงและเข้าข่ายว่าเป็นธุรกิจแชร์ลูกโซ่ รวมถึงมีการจับกุมแม่ทีมชาวไทยของ Onecoin ที่ได้ทำการหลอกลวงเหยื่อชาวไทยและเวียดนามให้เข้ามาลงทุนใน Onecoin สร้างความเสียหายกว่า 500 ล้านบาท นอกจากนี้ทั้งศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ไทย ยังตัดสินว่า Onecoin เป็นธุรกิจแชร์ลูกโซ่ พร้อมจำคุกจำเลยที่เป็นแม่ทีม Onecoin เป็นเวลา 3 ปี 4 เดือนและให้คืนเงินแก่ผู้เสียหายอีกด้วย

Timeline การล่มสลายของ Onecoin source: Coinmarketcap

ผลกระทบที่ตามมา ความเสียหายมูลค่ามหาศาล

หลังการล่มสลายลงของ Onecoin ในปี 2019 ผู้เสียหายจำนวนมากทั่วโลกก็ได้ออกมาเล่าถึงความสูญเสียและผลกระทบที่เกิดขึ้นกับตนเอง บางคนขายอุปกรณ์ทำมาหากินเพื่อนำเงินไปซื้อคอร์ส

บางคนต้องสูญเสียเงินเก็บทั้งชีวิต เป็นหนี้จากการกู้ยืมมาลงทุน หรือแม้กระทั่งเสียชีวิตจากการถูกอุ้มฆ่าในประเทศเม็กซิโกจากการโปรโมทเหรียญ Onecoin นับเป็นความเสียหายจากแชร์ลูกโซ่ครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์คริปโตและโลกใบนี้ และเมื่อเร็วๆนี้ ทาง FBI ได้มีความพยายามในการค้นหาตัว Ruja Ignatova ครั้งใหม่โดยการให้รางวัลนำจับสูงถึง 100,000 เหรียญสหรัฐแก่ผู้ให้เบาะแสสู่การจับกุมเธอ พร้อมทั้งยกระดับให้เธอเป็น 1 ใน 10 ผู้ต้องหาที่ต้องการตัวที่สุดอีกด้วย